ROZWÓD I SEPARACJA
Spośród dwóch wymienionych wyżej postępowań sądowych – o rozwód i o separację, zdecydowanej częściej prowadzone jest postępowanie rozwodowe. Rozwód jest definitywnym zakończeniem małżeństwa i zazwyczaj tego oczekują małżonkowie, którzy zgłaszają się do Kancelarii. Natomiast w przypadku separacji, małżeństwo nadal trwa – ustają jedynie niektóre jego skutki np. przy dziedziczeniu lub majątku wspólnym małżonków. Separacja wybierana jest przez tych małżonków, którzy widzą jeszcze szansę na odbudowę relacji, lub dla których rozwód jest niedopuszczalny z powodów religijnych.
W Polsce uzyskanie rozwodu lub separacji możliwe jest wyłącznie na podstawie wyroku sądu. Oznacza to, że żadna ugoda zawarta pomiędzy małżonkami, chociażby przed notariuszem czy urzędnikiem, nie będzie miała skutków prawnych, czyli nie rozwiąże małżeństwa. Małżonkowie mogą jednak uzgodnić pomiędzy sobą np. kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej, czy też sposób w jaki będą po rozwodzie utrzymywali kontakty z dzieckiem. Sąd weźmie pod uwagę porozumienie małżonków i oceni, czy jest ono zgodne z dobrem dziecka. W wypracowaniu takiego porozumienia może pomóc mediator sądowy.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód nastąpi wówczas, gdy Sąd stwierdzi, że między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Sąd ocenia trzy więzi małżeńskie: emocjonalną (uczuciową), fizyczną (pożycie małżeńskie) oraz gospodarczą (wspólne gospodarstwo domowe).
Każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o rozwód. Przyczyny rozwodów są bardzo różne – niezgodność charakterów, zdrada małżeńska, agresja małżonka, uzależnienie od alkoholu, uchylanie się od pracy, odmienne oczekiwania co wychowania dzieci lub powiększenia rodziny.
Przepisy prawa przewidują jednak sytuacje, kiedy pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie zostanie orzeczony. Może tak zdarzyć się wówczas gdy Sąd uzna, że wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Ostatni przypadek może dotyczyć np. ciężkiej choroby współmałżonka.
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Natomiast możliwe są tutaj wyjątki.
Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Nie zawsze jednak orzeczenie o winie jest obowiązkowe. Jeżeli żaden z małżonków nie wnosi o orzeczenie winy, sąd na ich zgodne żądanie nie będzie o winie orzekał. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy, a rozwód następuje „za porozumieniem stron”.
Wyrok rozwodowy to nie tylko rozstrzygnięcie dotyczące rozwiązania małżeństwa. Jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, w wyroku rozwodowym obowiązkowo sąd wypowiada się o tym, który z rodziców będzie sprawował władzę rodzicielską nad tymi dziećmi i w jaki sposób rodzice będą utrzymywali kontakty z dziećmi oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka – innymi słowy zasądza alimenty.
W treści wyroku rozwodowego może znaleźć się również rozstrzygnięcie dotyczące sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania, jeśli z różnych życiowych względów małżonkowie pomimo rozwodu, nadal przez jakiś czas będą wspólnie zamieszkiwali. Nie zawsze uzyskanie rozwodu jest równoznaczne z faktycznym rozstaniem i opuszczeniem mieszkania przez jednego z małżonków. Życie tworzy różne scenariusze, Państwa relacje są złożone i niejednokrotnie skomplikowane, wymagające indywidulanych uregulowań prawnych.
Zdarza się również i tak, że rozwód jest orzekany pomiędzy małżonkami, a w historii małżeństwa niestety pojawiła się przemoc. W takich przypadkach może okazać się konieczne orzeczenie w wyroku rozwodowym eksmisji jednego małżonka ze wspólnie zajmowanego mieszkania.
Co do zasady, w trakcie postępowania rozwodowego, sąd nie zajmuje się podziałem wspólnego majątku małżonków. Jeżeli jednak małżonkowie uzgodnili pomiędzy sobą, w jaki sposób chcieliby taki podział majątku przeprowadzić, istnieje możliwość złożenia w pozwie odpowiedniego wniosku. Wymaga to jednak dodatkowych czynności, jak również uiszczenia dodatkowej opłaty sądowej.
Postępowanie rozwodowe jest odpłatne – przy wnoszeniu do sądu pozwu o rozwód lub pozwu o separację, należy uregulować opłatę sądową w wysokości 600 zł. Istnieją jednak sytuacje, kiedy małżonek jest w trudnej sytuacji finansowej i nie stać go na poniesienie takiego kosztu. Przepisy przewidują wówczas możliwość zwolnienia takiej osoby od obowiązku poniesienia opłaty – kosztów sądowych. Wymaga to złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów oraz oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej – formularz wniosku można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości:
https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym
Radca prawny, który reprezentuje małżonka w postępowaniu rozwodowym, kompleksowo analizuje sytuację swojego Klienta i doradza najlepsze rozwiązanie. Jego rolą jest wykazanie przed sądem, że nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego oraz, jeśli strony nie zgadzają się na rozwiązanie małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie – wykazanie winy drugiego małżonka. Zdarzają się sprawy, w których uzyskanie rozwodu możliwe jest już na pierwszej rozprawie, niekiedy zaś postępowanie rozwodowe składa się z kilku rozpraw. Na każdej z nich radca prawny jest obecny i dba o najlepsze rozstrzygniecie dla swojego Klienta.